Cultuureducatie Nieuws

September 2024

ICC bijeenkomst 25 sept 2024
Gemeentehuis Zuidplas 14:30-16:30 uur

Aanwezig waren 9 docenten van 8 scholen uit Zevenhuizen, Nieuwerkerk ad IJssel, Moerkapelle en Moordrecht. Om elkaar een beetje te leren kennen vertelde men wat over de eigen school en groep en de persoonlijke voorkeur wat betreft cultuurbeleving. Zo waren er verschillende docenten die een instrument bespeelden en/of graag musea bezochten. Allen gaven aan enorm te genieten van het plezier dat bij de leerlingen te zien is tijdens cultuureducatie activiteiten.

Qua kennisdeling kwamen onder meer de volgende onderwerpen aan bod:
• Wat is je doel met cultuureducatie?
• De verschillende werkwijzen op de scholen
• De plannen voor komend jaar
• Ervaringen met vakintegratie : cultuureducatie inzetten bij bijvoorbeeld de wereldoriëntatie methoden.
• Procesgericht werken: waarom en hoe?

Hierna is iedereen aan de slag gegaan met een lesidee van Wiepkje Spoelstra op het gebied van taal en beeldende vorming. De docenten hebben dit aan elkaar gepresenteerd. De sfeer in de groep bleek veilig genoeg om dit te doen, aangezien dit best wat buiten de comfortzone viel voor velen.
Eén docent wilde liever niet niet presenteren maar voelde wel de ruimte om daar open over praten. Dit leverde een heel waardevol gesprek op over te hoge verwachtingen en dichtklappen, ook bij leerlingen en manieren hoe hier mee om te gaan; bijvoorbeeld door te werken in duo’s.

De docenten kunnen de les aanpassen aan het niveau van hun groep en gelijk inzetten tijdens de aanstaande KBW en hier eventueel geluiden/instrumenten toevoegen. Er is gevraagd om de ervaringen met de eigen leerlingen met ons te delen. En inmiddels is er al een leuk bericht binnen gekomen vanuit Zevenhuizen waar beeldtaal is gemaakt bij het thema Bouwen, waar de groep mee bezig is. Beide presentaties zijn met de docenten gedeeld om te gebruiken als back-up ideeënbron.
Na afloop van de bijeenkomst werd aangegeven dat de indeling van de middag erg fijn was: theorie, uitwisselen/gesprekken in het eerste deel, zelf aan de slag met gelijk een bruikbare les op maat in het tweede deel.

September 2024

“Dit wordt leuk, dat weet ik nu al!”
Boetseren met de brugklas

_{door Wiepkje Spoelstra}

“Maak maar eens kennis met de klei”. Voorzichtige vingertjes prikken, knijpen vervolgens met meer durf en beuken uiteindelijk vol enthousiasme met vuisten in de grijze massa. “Dit wordt een leuke les, dat weet ik nu al!” reageert een jongen waarop hij met reuzengeweld van bovenaf een stuk klei op de tafel kwakt “SMAK!!!” “Oké, tot hier” rond ik af. Het wordt stil.

“Ons landje is opgebouwd uit klei” begin ik de boetseerles aan 5 brugklasgroepen. “Kijk maar eens om je heen naar de muren, de mok waar je vanochtend thee uit de dronk, de wastafel waaraan je je tandenpoetste. De grondstof van de klei komt onder andere van de bergen in Zwitserland. Die eroderen door regen en wind en dat slijtsel komt via de rivieren naar ons toe.”

“Vandaag maken we niet ‘iets’ wat je in je hoofd bedacht hebt, maar gaan we eerst de klei beleven.” Niet begrijpende ogen kijken me aan. “Maak maar eens een perfecte bal.”
Handen kneden, strijken, beginnen opnieuw. Na de eerste onzekerheid “Is dit goed juffrouw” nemen de handen het over van het hoofd en ‘duiken de kinderen in de sfeer van de scheppende krachten’ (Werkboek Boetseren, Rolf Zeldenthuis).
Zoveel mensen, zoveel verschillen. Met de ogen dicht geven ze hun ballen door: “Ieieiew!!, deze is heel warm”, “Ik voel allemaal deukjes”, “Deze is heel groot.” En ineens voelen ze dat ze hun eigen bal weer in de hand hebben: “Deze is van mij, ik weet het zeker.” Blijkbaar kijk je niet alleen met je ogen, maar ook met je andere zintuigen.
Na dit doorgeefspel transformeren steeds vaardiger handen de klei van massieve bal in een holle bol en wordt het ene na het andere dier letterlijk uit de klei getrokken. We eindigen met de ringenpot, waarbij ik me verbaas over de snelheid van die kleine vingertjes. In anderhalf uur hebben de tieners in grote vaart een aantal technieken geleerd en ervaren dat je je kunt laten leiden door het proces zonder je te laten verlammen door een vooraf bedacht resultaat: “Ik ben helemaal ontspannen.”

_{September 2024}

Culturele ontdekkingstocht in de Zuidplas.

Ook dit jaar zijn de jongste leerlingen van de voortgezet onderwijs scholen in Nieuwerkerk a/d IJssel; de Thorbecke en het Comenius, weer op een culturele ontdekkingstocht gegaan in de Zuidplas.

Al 3 jaar is deze ‘Cultuurweek’, georganiseerd met hulp van Stichting Cultuurvijver, een groot succes. Jongeren komen op deze wijze op een laagdrempelige manier in aanraking met het culturele veld in en om de gemeente Zuidplas.
Stichting Cultuurvijver is in dit kader weer op zoek gegaan naar tal van inspirerende activiteiten passend bij de vraag van de school. In samenwerking met een aantal docenten van beide scholen is een afwisselend programma samengesteld. Scholen helpen om zelfredzamer te worden bij het inschakelen en organiseren van culturele projecten is één van de doelen die Stichting Cultuurvijver nastreeft. De landelijke regeling Cultuureducatie Met Kwaliteit, waar Stichting Cultuurvijver bij betrokken is namens de gemeente Zuidplas, beoogt verankering en borging van cultuureducatie.

De huidige editie is op 16 september gestart en biedt de leerlingen kleurig palet met diverse culturele disciplines zoals muziek, drama, dans, beeldende vorming en cultureel erfgoed. Zo werd de Weidetuin verkend en kwam deze zelfs als inspiratie naar voren bij de daarop volgende workshop over A.I. en Art Hoax op school. Bij beeldend kunstenaar Wiepkje Spoelstra werden de leerlingen meegenomen in het proces en de ervaring van klei bewerken, klei die weer als grondstof (uit de rivier de IJssel) terugkwam in de rondleiding bij de Steenovens in Hitland. Er werd muziek gemaakt bij MOZ-Art, gedanst met dansdocent Nina van Dool en haar collega’s in theater Swanla, waar ook een voorstelling te zien was. En de dramalessen van Esther de Ruiter van jongeren theater Quint was het soms spannend om even buiten je comfortzone te treden.

We wensen alle leerlingen die hebben deelgenomen een fijne schooltijd toe, met de ervaringen van deze cultuurweek in hun broekzak, om aan terug te denken of om op voort te borduren, onder of ná schooltijd.

Juni 2024

Onderwaterschimmentheater met de kinderen van het Elim-taalklasje

Stel je voor, je wordt wakker en tot je grote verbazing is je huis en alle huizen in jouw dorp en de dorpen en steden eromheen verdwenen onder water. Wat nu? Hoe moet je naar school, sport, muziekles? Blijven je wonen zoals je woont of bouw je samen met anderen een onderwaterhuis van luchtbellen? Hoe kom je aan eten? Welke dieren duiken er ineens op? Dolfijnen, walvissen, …

Aan de hand van een videolesbrief schreven en tekenden de kinderen van het Elim-taalklasje vooraf een verhaal. Met vakdocent Wiepkje maakte ze er daarna een schaduwtheaterstuk van, van een schoenendoos en schaduwfiguurtjes van karton.
De taalbarrière compenseerden de leerlingen ruimschoots met oren en ogen op steeltjes waarmee ze alles opzogen wat de docent vertelde en voordeed. Zo wil je ze alle dagen 

Tijdens het schetsen, knippen en plakken werd er druk gekletst in het Nederlands, of als het kind er niet uitkwam in de eerste taal. Na deze les konden de kinderen weer een aantal woorden toevoegen aan hun woordenschat, waaronder: doodgemoedereerd, glunderen, windwijzer. Veel, zo niet alle beeldende lessen die wij aanbieden, dragen niet alleen bij aan het beeldende denken en doen, maar ook aan de taalvaardigheid. Dat lieten deze dappere kinderen vandaag weer eens zien.

April/Mei 2024

Link met Blink

De controle loslaten en durven, risico nemen, doorzetten. Dat probeerde groep 7 van een basisschool in Moordrecht tijdens 2 inspiratielessen Tekentechnieken. Met onbekende gereedschappen en technieken een tekening/kunstwerk bereiden.
Het materiaal onderzoeken en het experiment aangaan. Eén van die experimenten was: het voorwerp tekenen/aftasten met een doorgaande lijn zonder naar je tekening te kijken.
Dat viel voor sommigen nog niet mee!
“Juf ik vind dat lastig er komt dan een error in mijn hoofd”
Deze lessen wilde school inzetten bij het Blink thema ‘Experimentele keuken’.

April 2024

‘De leerling staat hier centraal ‘

Vandaag waren collega docent beeldende vorming Wiepkje Spoelstra en ik, Heleen Vlietstra, te gast bij de PWA in Nieuwerkerk ad IJssel om samen met de kleutergroepen en hun docenten te ‘Begrijpen met je handen’. Naar de werkwijze van Sabine Plamper en Annet Weterings.
Het proces van de leerling staat hierbij centraal en wij waren de geïnteresseerde getuigen hiervan. Aan verschillende ‘onderzoeksstations’ werd er door de kinderen in groepen gewerkt . Trots toonden ze ons hun bijzondere uitvindingen, vertelden erover en gingen weer verder met ontdekken.
Er ontstond ruimte, nieuwsgierigheid en concentratie en waren bovendien een hoop blije kopjes. Getuige zijn van aandacht geeft ruimte. Zij voelden zich gezien.
Jongetje: “Ik ben nog even naar deze tafel gelopen want dit wilde ik ook meemaken!”
Reactie van de juf: “Dit gaan wij vaker doen”. 

In Estland wordt gewerkt met een onderwijssysteem dat kinderen en docenten laat floreren. De docent krijgt alle vrijheid in zijn/haar lesmethoden en de leerling staat centraal. 

In het nieuwe nationale onderwijsplan van Estland staat: ‘Zie het kind, denk na over hoe je hem les gaat geven’. Leraren moeten zich niet concentreren op de stof die ze het hele jaar door moeten onderwijzen, maar op de leerling.”

Vandaag te zien in de reportage bij Een Vandaag op NPO1 

April 2024

Groep 4 van de Elim maakten hun koeien met passie!! Gisteren bezochten ze de Kaasboerderij in Nieuwerkerk a/d IJssel en vandaag hadden ze de kunstles in de klas.
Dit jaar volgden ze ook lessen in kleitechnieken, tekenden ze dieren vanuit het vlak, probeerden de drukinktrollers uit en in mei gaan ze naaldvilten. 
En o ja, deze school organiseert ieder jaar een schoolbrede voorstelling in het Isala theater waarbij iedere groep een eigen show geeft.

April 2024

De eerste kunstige koeien en kalfjes van 2024 zagen in het prille begin van april op de Keijzerschool in Moerkapelle het lentelicht.
Met twee groepen 3 keken we naar kunst en hadden we geanimeerde gesprekken over koeien.
Er werden weer wonderlijke inzichten gedeeld over waarom koeien zo’n lange staart hebben. “Dat is omdat ze zich ermee moeten verdedigen tegen vijanden”, “de staart gaat draaien als er een kalfje geboren gaat worden”.
De ICC’er hangt de kunstkoeien in de centrale hal zodat iedereen ze kan bewonderen.
Volgende week bezoeken meerdere groepen de kaasboerderij waar deze les dan ook weer op volgt. Er zijn bussen geregeld en ouders die zo aardig zijn de leerlingen te vervoeren.
De gele koe van Franz Marc blijven ze zien als kikker. Waarom? Dat is me al 9 jaar een raadsel..

Maart 2024

Foute lijnen bestaan niet maar zijn bewegingen op papier
Tekentechniekles op obs Ixieje aan groep 8 door Wiepkje Spoelstra

“We hebben de hele keuken leeggetrokken” klonk het opgewekt op mijn vraag of groep 8 van obs Ixieje klaar was voor de les. Deveny, laatstejaars pabo zou de drie tekentechnieklessen mee begeleiden; de laatste zou ze zelf geven. Het thema was: experimentele keuken.

Les 1
Na een dans van stoelen en tafels zaten alle kinderen vol verwachting met hun neus richting een bedoekte tafel, potlood en papier in de aanslag. De opdracht was om, zonder het tekengereedschap van het papier te tillen, de omtrek te tekenen van de keukenspullen die ik de een na de ander neer zou zetten. Om de vorm in de vingers te krijgen oefenden ze eerst met de vinger in de lucht, daarna met het potlood boven het papier en als ze dachten dat ze de vorm te pakken hadden konden ze het potlood laten landen. “Ga een paar keer over dezelfde lijn en verander wat anders moet, lekker stromen.” Via een diaraampje bepaalden ze steeds de positie en binnen mum van tijd stond er een stilleven op papier. Uitknippen en in een envelop voor les 2.

Les 2
“Gaan we weer stromen juf?” Mijn hart maakte een sprongetje, ze hadden het belangrijkste onthouden, foute lijnen bestaan niet maar zijn bewegingen op papier.
“Bwaaaaèèè, het stinkt hier!!” Met het shirt voor de mond kwamen enkele jongetjes het lokaal binnengestuiterd. Anderen vertrokken geen spier, ondanks de penetrante zwavellucht die van mijn potten natuurlijke kleurstoffen afkwam.
“Vandaag gaan jullie een compositie maken met je vormen. Eerst in houtskool door te wrijven en daarna met kleur van bieten, rode kool en geelwortel. En ontdek wat soda en azijn doen met de kool.”
Na nog wat theatraal gekokhals werd het een les vol experimenten en wow!-momenten. Er werd gemengd en aangelengd, koffie gezet van koud water voor bruin en ontdekt dat bruis ontstaat door soda en azijn bij elkaar te mikken.
Naast de enorme lol, had ieder kind een succeservaring en waren de resultaten verbluffend origineel. De gelijkenis met de stillevens van Giorgio Morandi drong zich op.

Les 3
Deze les gaf juf Deveny zelf aan de hand van een door ons opgestelde lesbrief: “Vandaag ben ik samen met de leerlingen in groep 8 aan de slag gegaan met les 3, frotteren. Ik heb de leerlingen zelf een woord laten kiezen en zij hebben zelf de keuze mogen maken tussen wasco of oliepastelkrijt. De leerlingen vonden het een leuke les en hierdoor hebben zij een mooi en leuk eindresultaat weten te maken.”

Maart 2024

Actieve deelname van de groepsdocent aan de gastles is essentieel voor het slagen hiervan. Hoe ontvang je een gastdocent? En hoe neem je afscheid? Allemaal burgerschapscompetenties voorgeleefd door de groepsdocent.

Eind maart bij een groep 3 van de Wingerd in Nieuwerkerk ad IJssel:
31 leerlingen!! en twee betrokken juffen met een hart voor cultuureducatie. De voorbereidende les, per mail verstuurd, hadden ze zelf met de leerlingen gedaan. Ze hadden deze periode gewerkt aan het thema kunst en dieren. Procesgerichte werken van de leerlingen prijkten aan de muur waarbij gewerkt was met diverse materialen zoals pastelkrijt en verf. Tijdens de les werd er niet nagekeken maar was men met interesse getuige van het proces van de leerlingen en gingen ze ook aan de slag met de nieuwe techniek. Ik merkte aan de leerlingen dat ze 75 minuten gemotiveerd en met plezier en aandacht werkten. Ze voelden zich vrij vragen te stellen en konden vrij associëren op de kunstwerken van Karel Appel die we bekeken.
Tijdens het evalueren en presenteren werden ongevraagd de materialen van de gastdocent in een mum van tijd schoongemaakt door de juf, al luisterend naar de kinderen. De leerlingen liet ze de gastdocent bedanken voor de les met een boks of een high five. Wat een fijne ochtend.

Maart 2024

De workshop ‘Fotografie in de kunst’ geef ik al sinds leerlingen van de bovenbouw zelf nog geen mobieltjes hadden (rare zin eigenlijk..).
Ik nam dan 8 tweedehands fotocameraatjes mee die ik destijds voor mijn verjaardag had gekregen.
Tegenwoordig hebben de leerlingen soms telefoons met wel 3 fotocameralenzen ?
Ipv games spelen, gebruiken ze het toestel om naar de wereld om hen heen te kijken en deze op een nieuwe manier te ontdekken. Afgelopen maandag en dinsdag keken de bovenbouw groepen van de Montessori school naar herhaling, ritme en patronen. Ze ontdekten onder andere in de bast van een boom slakkenhuisjes, van slakjes die daar nog in winterslaap waren.
“Lieveheersbeestje!!” schalde er wat later over het plein, waarop ze naar de betreffende struik renden. Dit te observeren was weer een feestje.

Maart 2024

Eind vorig jaar vroeg de ICC’er van de Rehobothschool in Moerkapelle cultuurcoach/coördinator Heleen om hulp voor de jaarlijkse projectweken in maart. Dit keer zou 3D kunst centraal staan. Samen met de cultuur werkgroep van de school werd er een plan gemaakt voor de 22 groepen: 1 t/m 8. Heleen nam contact op met museum Beelden aan Zee, kunstmuseum Den Haag, de Garenspinnerij en collega kunstenaar en vakdocent Wiepkje Spoelstra. Bezoeken en workshops in musea werden afgewisseld met diverse lessen in de klas.
Er werden materialen verzameld door leerlingen en ouders. Spullen die ze normaal gesproken weg zouden gooien, werd ‘bouwmateriaal’. Met de leerlingen werd o.a. gesproken over kinetische kunst, kunst met geluid, licht en kunst die uitnodigt om aan te raken.
En natuurlijk: hoe alles te verbinden? Welke technieken kunnen we gebruiken? Welk verhaal wil je vertellen?
Na het gesprek en de oriënterende fase barstte het los en vanuit een soort oer-‘makersinstinct’ werd er gebouwd aan allerlei wonderlijks. Ze speelden met licht, plakten en stapelden, werkten samen, probeerden balans te vinden. Twee uur lang vonden ze eigenlijk maar kort want: de leerlingen hadden bovenal enorm veel plezier. De meester van een groep 8 deelde na de les dat de grootste doerakjes van de groep hem smeekten om dit nogmaals te doen met de klas. En zijn collega zei blij verrast tijdens de les: “We dachten dat er niet veel uit deze groep zou komen qua creativiteit, maar kijk nou toch eens hoe ze bezig zijn!” Om het af te ronden is er een tentoonstelling voor de ouders georganiseerd waar de leerlingen hun werken kunnen presenteren.

November 2023

Procesgericht werken met klei; hoe doe je dat? Bij de Elimschool in Nieuwerkerk a/d IJssel wilden de docenten van de groepen 3 en 4 er graag meer over weten en men vroeg daarom ondersteuning aan de cultuurcoach. Wiepkje Spoelstra, vakdocent Beeldende vorming, was één van de kunstenaars die haar kleischort uit de kast trok. Ze adviseerde allereerst de ICC’er van de school bij het kiezen van de juiste klei voor de kleine, enthousiaste handen van de leerlingen van groep 3 en 4. Er volgden twee inspiratielessen waarbij Wiepkje onder andere elementen van haar kennis van de Vrije school werkwijze inzette. Nu is het de beurt aan de docenten. Met tips in de vorm van een lesbrief, die deels al aan bod zijn gekomen tijdens de gastlessen, kunnen zij zelf aan de slag.

Wil je ook hulp bij het vormgeven van jouw lessen mét klei? Schroom niet en mail de cultuurcoördinator en vraag naar de Werken met klei lessenserie 

Je kunt deze technieken uiteraard ook aan bod laten komen bij een teamtraining Procesgerichte Didactiek of Begrijpen met je handen.

Oktober 2023

Het waren zo’n 10 leerlingen uit verschillende landen met hoofden vol ervaringen en gedachten en nog weinig mogelijkheden om hier iets in het Nederlands over te delen of misschien überhaupt woorden aan te geven.
Daarom dacht de docent van deze groep dat een beeldende workshop fijn zou zijn. Nog fijner dat deze ook aansloot bij de woordenschatles van de huidige periode waarbij voedsel centraal staat.
Het was zelfs zo dat ze deze kon overslaan, vertelde ze aan het einde van de les, want zo bleek: de woorden die aan bod kwamen tijdens de les Eten in de kunst, waren grotendeels dezelfde als die van de taalles.
De kinderen roken, keken en voelden aan aan de verschillende groenten en het fruit die de juf en ik verzameld hadden, we noemden de namen, benoemden de vormen en kleuren.
En daarna maakten ze er in procesgerichte stappen een eigen kunstwerk mee.
Iedereen was trots.
We verzonnen samen titels voor de werken en keken met elkaar wat iedereen had gemaakt met na afloop een applaus, omdat het bij iedereen, op zijn eigen manier, gelukt was. Er verschenen veel vlaggen op de kunstwerken met hartjes erbij. Dan vond ik ontroerend. Juf hing de werken voor het raam zodat het licht erop scheen.

Oktober 2023

Cultuurweek V.O. Zuidplas

18 september jongstleden ging alweer de derde Cultuurweek voor het Voortgezet Onderwijs in de Zuidplas van start. Stichting Cultuurvijver was daarvoor al enkele maanden met de scholen en lokale culturele instellingen in gesprek om tot een mooi programma te komen. De leerlingen van de brugklassen van de Thorbecke en het Comenius in Nieuwerkerk a/d IJssel konden hierbij deelnemen aan diverse culturele activiteiten. 

Volgens de doelstellingen van de landelijke regeling Cultuureducatie Met Kwaliteit zorgt deze week ervoor dat álle leerlingen, ook zij die daar van huis uit minder snel mee in aanraking zouden komen, kunnen ervaren hoe leuk het is om samen te dansen, je te uiten in toneelspel of muziek en kennis te nemen van lokaal cultureel erfgoed. Terug in de tijd bij de Steenovens te Klein Hitland, waar je onder andere even stilstaat bij je leeftijdsgenoten van lang geleden die ooit zwaar werk moesten verrichten op de Steenplaats. 

In het Oude Dorp werden de leerlingen welkom geheten bij de Game Inn waar ze leerden over de herkomst van bordspellen. Geen spellen op een scherm dus maar interactie met elkaar aan tafels met pionnen en kaartjes.

En met een vlucht naar de toekomst belandden de leerlingen weer in hun media lokaal. Hier konden ze in groepjes aan een Art Hoax werken die ze op een speelse manier met kunstmatige intelligentie vorm gaven. Een vliegende koe belandde bijvoorbeeld op het dak van de school en conciërge Mike werd ingeschakeld om het probleem op te lossen.

Uiteraard hopen de deelnemende culturele instellingen dat de leerlingen ook na school hun weg beter weten te vinden naar bijvoorbeeld een inspirerende muziek- of dansles of een rol in het jongerentheater. 

September 2023

“Juf ik heb een baggerbeugel gemaakt!” De leerlingen van een groep 7 en een groep 8 bezochten vorige week vrijdag de Steenovens te Hitland in Nieuwerkerk ad IJssel, en maakten kennis met lokaal cultureel erfgoed. Een inspirerende rondleiding werd verzorgd door de voorzitter van Stichting Steenovens Klein Hitland; Marie-Jose Schrage. Om deze ervaring nog meer te laten be’klei’ven maakten zij afgelopen dinsdag in hun eigen klas en onder leiding van vakdocent Heleen Vlietstra, stopmotions over dit onderwerp. Zo werd vakintegratie bewerkstelligd en kon de groepsdocent ervaren hoe een excursie als deze een meerwaarde krijgt door cultuureducatie als middel in te zetten. De les werd vergoed vanuit CMK. Tijdens de les vertelden de leerlingen elkaar wat zij onthouden hadden. En wat ze vergeten waren, zochten ze op. Niet omdat dat moest, maar omdat ze dat zelf graag wilden weten tijdens deze procesgerichte les.

Onafgebroken werkten ze 2 uur lang over geschiedenis, aardrijkskunde, het vormgeven van een kleine filmset, het maken van een script, boetseren, samenwerken etc. Soms was het lastig wanneer je groepsgenootje iets anders wilde dan jij, maar in de meeste gevallen liep het gesmeerd. Er was een filmpje over opstand tegen kinderarbeid, het proces van stenen bakken, het delven van klei (slib uit de IJssel), een tijdmachine die de kinderen van toen naar het nu kon brengen etc.

En het leukste was dat ze zoveel plezier hadden tijdens het maken. Op de vraag hoe ze het vonden om op deze manier te werken kwam onder andere het antwoord “Geniaal! Eindelijk mag ik eens zelf bepalen hoe ik het wil doen!”

Juni 2023

De jaarlijkse evaluatiegesprekken met de scholen zijn gevoerd en de ambities wat betreft de cultuureducatie voor komend schooljaar 2023-2024 zijn daarbij ook besproken. Hoe kunnen we met elkaar de cultuureducatie verankerd integreren in het curriculum, waar liggen de wensen, de aandachtspunten? Het waren fijne gesprekken met zeer betrokken ICC’ers, cultuurcontacten en directeuren.

En wat is er veel gedaan afgelopen jaar! Wat hebben de leerlingen door een hoop verschillende cultuurbrillen de wereld mogen ervaren en boven alles; zichzelf op een andere manier leren kennen. Daar gaan we komend schooljaar mee door en nemen alle docenten hier natuurlijk graag in mee. Om zich te verwonderen over hun leerlingen maar ook over zichzelf met diverse inspirerende trainingen op maat. Bijvoorbeeld bij de training ‘Begrijpen met je handen’ waarbij je hoofd even ‘uit’ mag. Wat dat oplevert? Misschien wel meer dan je (hoofd) nu denkt..

Cultuureducatie kan welzijn (én basisvaardigheden) verbeteren

Februari 2023

‘Bouwen en verbinden’ begrijpen met je handen. Dat was waar we met de 5 kleutergroepen van de Sint Jozefschool mee aan de slag gingen. Begrijpen met je handen, een werkwijze beschreven in het gelijknamig boek van Annet Weterings en Sabine Plamper, richt zich met name op het onderzoek, weg van de uniforme resultaatgerichte knutselwerkjes. De docent/begeleider is hier getuige van en faciliteert en ondersteunt het proces van de leerlingen maar stuurt niet. Geen vrij expressie, maar met interesse naast het kind staan, gelijkwaardig met de noodzakelijke grenzen en houvast. In deze ‘ruimte’ kan creativiteit en zelfvertrouwen groeien en bloeien en flow ontstaan. Het verslag van het proces in foto’s, filmpjes en notities toont de resultaten zoals samenwerken, doorzettingsvermogen, out of the box denken en nog veel meer. Voordat we aan de slag gingen was het fijn nog even te overleggen met Titia Sprey, atelierpedagoog van Atelier in een koffer  Om 5 onderzoeksplekken in te richten waren we al uren van tevoren op school aanwezig. Tijdens de lessen genoten we van de energie van de leerlingen in hun avontuur van ontdekken en creëren maar ook het zachtjes in zichzelf zingen tijdens het werken. Vanuit de regeling CMK kreeg de school een deel van deze inspiratielessen vergoed. De box met het boek, voorbeeldlessen en wat materiaal lieten we achter voor de docenten om zelf mee verder te gaan. Uiteraard hebben we zelf ook weer een heleboel ontdekkingen gedaan om de lessen bij te schaven en op de volgende school uit te zetten.

Op 8 februari jl. vond de ICC/cultuurcontact bijeenkomst voor docenten uit de Zuidplas plaats. In de trouwzaal van het gemeentehuis waren 5 scholen vertegenwoordigd uit de verschillende dorpskernen. Aafje Gerritse, adviseur Cultuureducatie Cultuur Educatie Groep, penvoerder voor deze CMK3 tranche was ook aanwezig om onder andere uitleg te geven over procesgerichte didactiek. We spraken onder meer over waar je zoal tegenaan loopt bij het organiseren en integreren van de cultuureducatie op ieders school. Ook werden er ideeën en tips uitgewisseld met betrekking tot het borgen van de cultuureducatie. Zo vertelde Claudia, ICC’er van de Keijzerschool over het Keijzercarrousel waarbij wekelijks groepsdoorbrekend gewerkt wordt aan de verschillende culturele disciplines en techniek. Bij het pas opgezette Keijzertheater presenteren de groepen waar zij mee bezig zijn. Uiteraard is dit maar één van de vele manieren waarop de scholen passend bij hun identiteit hun cultuureducatie integreren. We sloten de middag af met een workshop monoprint om zelf te ervaren hoe je deze techniek procesgericht in kunt zetten bij tal van onderwerpen.

Enkele opmerkingen van de aanwezigen:

• Voor herhaling vatbaar
• Leuk om elkaar te ontmoeten
• Drukinkt techniek leuk ook bij kleutergroepen en ook in de midden- en bovenbouw goed uit te voeren bijvoorbeeld bij les over de ruimte/planeten.
• Interesse in 3D box/begrijpen met je handen!

Januari 2023

Op een inspirerend jaar vol spel, onderzoek en verwondering!

Nieuwsbrief Cultuureducatie Zuidplas – editie schooljaar 2022 / 2023

Met informatie en voorbeelden van cultuureducatie op scholen in de Zuidplas.

Dit is uiteraard lang niet alles wat heeft plaatsgevonden (en nog op de planning staat) aan culturele projecten.

November 2022

Stel je voor je zit in groep 6 en je bent aan het spelen bij het slootje.
Je maakt een vlot. Dan komen er wat oudere jongens. Die bieden je 20 euro om in de sloot te springen.
Dat doe je waarna je uitgelachen en met 20 cent en natte kleren naar huis loopt.

Dit was één van de ervaringen die tijdens de voorbereidingsles over cyberpesten en groepsdruk werd beschreven door een leerling.
In de gastles was hij zo moedig er over te vertellen.
Tijdens de visualisatie, waarbij we op zoek gingen naar een rustige veilige plek in jezelf om van een afstandje naar de nare situatie te kijken, zag hij voor zich hoe een grote vis of draak uit het water oprees om hem te helpen. Dit idee samen met een klasgenoot uit werken tot een stopmotion portret was de volgende stap.
Terwijl de één op het papier lag, gaf de ander de instructies, ook qua mimiek: “Je kijkt nu blij omdat je de overkant hebt bereikt met je vlot!”

Fix je fuel is een nieuwe workshop waarbij ervaringen met (cyber-) pesten en groepsdruk worden gebruikt om, in combinatie met nieuwe media, jezelf te bekrachtigen.
Wiepkje Spoelstra en Heleen Vlietstra ontwikkelden deze lessen op aanvraag van een school in de Zuidplas. Door een cultuureducatieve discipline te koppelen aan een thema dat behandeld wordt in de klas (pesten, wereldoriëntatie, taal etc.) krijgt het meer diepgang en met procesgericht werken ontstaat er ruimte voor onderzoek en worden leerlingen en docenten meer eigenaar van hun proces. Bovenstaande groep was 2 uur onafgebroken aan het werk en nog vonden sommigen dat te kort.

November 2022

Groep 3 van de Keijzerschool in Moerkapelle zat klaar voor een procesgerichte les over ‘nieuwe diersoorten ontdekken’ in combinatie met monoprint : Karel en gekke beesten
Vooraf ontvingen zij een voorbereidende opdracht die de groepsdocent zelf uitvoerde.
Met het verdelen van de fasen van een creatief proces in een ‘vóór-‘, een ‘na-‘ en een ‘tijdens’ de gastles hebben de leerlingen meer ruimte om het hele proces te doorlopen en is er meer betrokkenheid van de groepsdocent.
Deze gaf na afloop aan verbaasd te zijn dat de kinderen allemaal zo enthousiast bezig waren met deze opdracht: Ze gingen er helemaal in op! Dat had ze nog niet eerder zo gezien bij deze groep, bestaande uit voornamelijk jongens.
En dat anderhalf uur lang; een openbaring. Reden om dit zelf ook vaker met ze te gaan doen volgens de groepsdocent.
De ontdekte dieren waren allemaal verschillend en er ontstonden ook verhalen bij.
“Dit is een Bliksemkat; hij heeft een laser op zijn rug en een schild op zijn kop”
“Dit is de Slangenpoot, die heeft schubben en die voelen lekker als je hem aait, het is een vriendelijk dier”.
“Mijn dier eet regenboogbrood”

Oktober 2022

Catch my picture!
Voor de groepen 7 en 8 maakten Wiepkje Spoelstra en Heleen Vlietstra een les op maat op aanvraag bij het thema van de Kinderboekenweek: Gigagroen!

Hoe de docenten te betrekken en het project zo veel mogelijk procesgericht maken?
Het had een lessenreeks van 5 lessen kunnen worden maar die tijd was er niet.
Dus werden het lessen waarbij  de docenten voor- en na de gastles tools werden geboden om zelf met de groepen te werken en het onderzoek centraal stond.
Deze lesbrieven voor docenten voorzien van PowerPoint presentatie waren eerder verzonden en benieuwd wat daar uit was gekomen startten zij de gastles bij de eerste groep.
Ondanks het overvolle schema van de groepsdocenten dat soms voor wat ruis zorgde, hadden de juffen en meesters van de groepen 7 & 8 hun best gedaan. Dit had een aantal mooie concepten/onderzoeken opgeleverd op om verder uit te werken tijdens de gastles Catch my picture.

Bij deze les komen onder meer ‘zorgen voor de natuur’, campagne voeren, boodschap overbrengen, fotografie, grime, kostuum en taal aan bod.
Tijdens het schminken, iets dat veel leerlingen aanvankelijk niet wilden maar uiteindelijk toch gingen doen (uit eigen beweging), gingen gek genoeg de ‘maskers’ af en kwam er een soort vriendelijke stille zorgzaamheid naar elkaar.
Ze gingen op in hun spel. Weg van de ‘verstandelijke’ wereld, terwijl ze daar wel degelijk mee bezig waren: ‘hoe beschermen we de natuur?’
‘De leukste les van het jaar!’ klonk het bij de pilotgroep!
Ook de verwerking tot een poster met slogan na de les werd toevertrouwd aan de groepsdocenten. Hiervoor werd een creatieve schrijfopdracht met leerdoelen achter gelaten.

Oktober 2022

Kinderboekenweek Gi-ga-groen!
Op de Keizerschool in Moerkapelle wilden ze de workshop Haaikoe in de Zuidplas voor de groepen 6 en 7/8 combineren met de Kinderboekenweek.
De leerlingen maakten tijdens les 1 gedachtenwandelingen en haalden hierbij inspiratie uit hun geheugenbibliotheekjes. Een klankschaal hielp bij de concentratie.
Hoe ervaar je de natuur in de verschillende seizoenen met je zintuigen?
Vincent Van Gogh kwam voorbij met zijn liefde voor Japanse prenten en de brieven aan zijn broer.
Manieren van schrijven; rietpen, kroontjespen of een Japans penseel en verschillende vormen van boeken kwamen in les 2 ter sprake.
Een oud poëziealbum maakte indruk met de gedichtjes in schoonschrift uit begin 1900.
Uiteindelijk belandden de zelfgeschreven haiku’s in een zelfgemaakt flapjesboek.
Binnenkort worden deze kunstwerkjes van woorden tijdens het schoolbrede ‘Keijzertheater’ voorgedragen.

Oktober 2022

Praktische kennisbevordering voor onderbouwdocenten gestart in de Zuidplas.

Op 13 september is een ‘3D box’ met inspirerende materiaal en voorbeeldlessen om direct mee aan de slag te kunnen, aangeboden bij de ICC’ er en de onderbouwgroepen van de Keijzerschool in Moerkapelle.

Bij het aanbieden van deze krat zijn ook gelijk voorbeeldlessen gegeven in de 3 kleutergroepen. De groepsdocenten konden zo direct meedoen in deze meer coachende manier van lesgeven waarbij zelf ontdekkend leren en creëren centraal staan. De lessen werden door Wiepkje Spoelstra en Heleen Vlietstra op maat ontwikkeld bij het thema waar de groepen op dit moment mee bezig zijn. En dat was in dit geval: ‘Wij gaan naar het appelbos’. Doel is om alle onderbouwgroepen van de Zuidplas met de box en de lessen te inspireren en wanneer er interesse is, ook op scholen in de regio. Daarnaast kunnen de lessen op termijn ook voor de midden- en bovenbouw geschikt worden gemaakt. De box bevat onder andere het boek ‘ Begrijpen met je handen’ van Plamper en Weterings en vormt samen met procesgericht werken de basis van dit project.

Kinderen zijn tegenwoordig heel vluchtig en vertraagden tijdens deze les”, aldus kleuterjuf. De spanningsboog van een kleuter is kort bij een opgedragen taak, maar veel langer als ze zelf mogen ontdekken zonder toe te moeten werken naar een resultaat. Wiepkje: Dat is wat ook wij zagen gebeuren tijdens de pilotles. Drukke jongetjes bleken geconcentreerd naast elkaar te kunnen werken. Kinderen die niet op zoek gingen naar grenzen want er was ruimte om zelf op onderzoek te gaan. De methode Begrijpen met je handen, naar het gelijknamige boek van Annet Weterings en Sabine Plamper kenmerkt zich door zelf doen en ervaren. Er was geen opdracht, alleen een tafel met materiaal, uitnodigend gepresenteerd. In aansluiting op het bosthema van de school kozen we voor appels in alle soorten en maten, allerlei snij-, rasp- en prakgereedschap, schalen en schaaltjes meel, kaneel en lijnzaadjes … water.

Het werd een dag vol helder geformuleerde doelstellingen: “Mag ik ook een beetje kaneel??!! Want ik wil superveel soep maken!!, ontdekkingen: “Kijk, dit appelvormpje gaat eerst naar de bodem en komt dan weer bovendrijven?!” en wow-momenten: “Ik heb echte appelmoes, lekkuuur!!”

“Superpilot!” vond ook het varken van kinderboerderij De Bokkesprong.

September 2022

Het nieuwe schooljaar is begonnen! Diverse excursies en projecten op maat worden bij verschillende scholen ingezet bij de Kinderboekenweek van dit jaar met thema: Gi-ga-groen. Er zijn o.a. dramaworkshops op maat, er wordt geschminkt, natuurwezens worden vastgelegd op de gevoelige plaat en leerlingen vliegen mee met de Windadelaar.

Pilot 3D box

13 september starten beeldend vakdocenten en coaches Wiepkje Spoelstra en Heleen Vlietstra met een pilot (3D box) waarbij de kleutergroepen van de Keijzerschool in Moerkapelle aan de slag gaan met de ‘beleving’ van… appels! In deze periode werken de groepen namelijk met het thema; ‘We gaan naar het (appel)bos’. De zintuigen staan bij deze pilotlessen centraal; er wordt geprakt, geroken, onderzoek gedaan met gebruik van licht en uiteraard geproefd. Ten grondslag aan deze gastlessen, die bedoeld zijn om de docenten te inspireren en concrete ideeën aan te reiken, is het boek ‘Begrijpen met je handen’ van Sabine Plamper, de cursus Atelier in een koffer en onderdelen van de procesgerichte didaktiek.

Projectweek Cultuureducatie VO

In de week van 19 september start de jaarlijkse Cultuurweek voor het voorgezet onderwijs van de gemeente Zuidplas. De jongste leerlingen maken hierbij kennis met cultuur in en om de Zuidplas. Op het programma stal tal van activiteiten waaronder dans, drama, cultureel erfgoed en muziek.

Inspiratie voor muziekdocenten werkzaam in het basisonderwijs

Ter inspiratie van de muziekdocenten die op de scholen werkzaam zijn is er op 13 oktober de gratis inspiratieworkshop van Suzan Lutke in de Garenspinnerij te Gouda. Het basis- en het muziekonderwijs kunnen elkaar steeds beter vinden, maar er zijn nog heel veel kansen die niet benut worden. Suzan Lutke zet zich energiek en enthousiast in om beide werelden te verbinden. Ze is van origine klassieke saxofonist en heeft daarnaast onderwijskunde gestudeerd. Zoals ze zelf op haar website schrijft: ‘Het domein van de kunst en cultuur verdient aandacht. We staan op een omslagpunt. Tradities worden herzien en dat moet ook. De wereld verandert, de kunst verandert, het onderwijs verandert. Ik ben een bruggenbouwer tussen de traditie en de weerbarstige werkelijkheid van het onderwijs en de kunst- en cultuurwereld. De kunst biedt zoveel meer voor de veranderende maatschappij dan nu benut wordt. In dat veld speel ik een rol. Mensen verbinden in schoonheid.’

https://www.lutkelinkt.nl

Door de subsidie Cultuureducatie met Kwaliteit is het nu mogelijk om (gratis) een workshop van haar bij te wonen. Voor elke muziekdocent een mooie kans om zijn/haar kennis te vergroten en het werkveld te verbreden. Wie ooit een workshop bij haar heeft bijgewoond weet hoe inspirerend en hoe praktisch toepasbaar haar werkwijze is.

Mei 2022

De evaluatie- en ambitiegesprekken wat betreft de cultuureducatie basisonderwijs Zuidplas vinden weer plaats op het gemeentehuis in Nieuwerkerk a/d IJssel. Met de CMK3 meting als basis, welke in februari is afgenomen, maken we een plan voor het komend schooljaar waarbij we verder bouwen aan duurzame verankering. De visie op cultuuronderwijs, deskundigheid, en een programma met integrale cultuureducatie komen aan bod.

Maart 2022

Cultuureducatie op maat: Projectweken op de Rehoboth Moerkapelle. Een procesgericht geheel van Beeldende vorming verweven met museumbezoek, geschiedenis, muziek, taal en cultureel erfgoed.

Schilderkunst in Moerkapelle

Aankondiging:

Gelukkig kan de Inspiratiedag Cultuureducatie met Kwaliteit 2022 weer gewoon LIVE in Cultuurhuis Garenspinnerij in Gouda. Deze middag is ieder jaar gratis te bezoeken voor docenten van deelnemende scholen in het primair onderwijs, regio Midden-Holland.

In de Zuidplas is onderstaande informatie met alle scholen gedeeld:

KUNST EN CULTUUR: EEN BELEVING MET DE KLAS!

Donderdag 7 april 2022

15.30 – 15.45 inloop met koffie en thee

15.45 – 16.15 keynote, door Suzan Lutke: schrijfster van het boek ‘Leren van Kunst’. Dit boek is vorig schooljaar aan alle scholen in de hele regio uitgedeeld.

16.30 – 17.45 uur, workshops:

1. Procesgerichte didactiek, muziek
2. Procesgerichte didactiek, drama, door Jeugdtheaterhuis Zuid Holland
3. Procesgerichte didactiek, dans, door Suzanne van den Hondel
4. Didaktiek van een creatieve les, door Kunstgebouw

19 januari 2022

Nieuwsbrief Cultuureducatie_2021 2022

November 2021

Op basisschool de Wingerd, locatie van Beethovenlaan in Nieuwerkerk a/d IJssel, hadden groep 5 en groep 6 met hulp van de ICC’er de workshop ‘Dichterbij de architect’ ingepland. Onlangs was het zover. De groepen keken ter voorbereiding op de les een filmpje over Berlage wiens naam ze luidkeels riepen toen vakdocent Wiepkje Spoelstra hen vroeg: “Hoe heette die man ook weer?” Het was een geslaagde les waarin de leerlingen procesgericht de invloed van licht op een gebouw onderzochten. De verwondering in de klas was merkbaar, ook bij de groepsleerkrachten.

Deze inspiratie en flow gelijk inzetten bij vakken als taal en rekenen levert nieuwsgierige leerlingen op die meer willen weten en vanuit authenticiteit te werk gaan. Hoe?

Bij de workshop ‘Eten in de kunst’ kwam vakdocent Heleen Vlietstra de klas in met een tas vol groente en fruit van het seizoen. Onder andere flespompoen, prei, stoofperen en spruitjes kwamen op de tafels van de leerlingen. Na grondig onderzoek werden de producten procesgericht verwerkt tot kunstwerken. De leerlingen leerden een nieuwe techniek: monoprint waarbij de beeldaspecten vorm en compositie een rol spelen. Een training in -anders kijken en van daaruit een eigen beeld creëren- zorgde voor enthousiasme en nieuwe ideeën bij de leerlingen. “Kunnen we ook een verhaal schrijven of een toneelstukje maken over de kunstwerken” was een vraag van een meisje. De groepsdocent besloot de stelopdracht te koppelen aan de kunstwerken.

De PWA in Nieuwerkerk a/d IJssel heeft onder andere workshops instrumentenverkenning van MOZ-art in de planning staan maar wilde daarnaast ook extra budget besteden aan het opfrissen van hun instrumentarium. Stichting Cultuurvijver noteerde de wensen aangegeven door de ICC’er van de school, won advies in bij MOZ-art en bracht afgelopen vrijdag kratten met instrumenten voor bij de methode Eigenwijs, schudeitjes, ritmestokjes en Boomwhackers naar beide locaties. De docenten kunnen nu zelf aan de slag zonder op zoek te moeten naar instrumenten.

Wat een feest was het op basisschool Ixieje en de Sint Jozefschool tijdens hun concert voor en mét de grootouders. De leerlingen van respectievelijk groep 3 en de groepen 1/2 zijn met het project Kleppers en Klompjes een aantal weken bezig geweest met het thema ‘vroeger’. Dit project haakt onder andere aan bij de kerndoelen wat betreft ‘Tijd’ binnen het domein ‘Oriëntatie op jezelf en de wereld’. Met muziek en verhalen wordt een stuk geschiedenis op een dynamische manier belicht; de tijd dat (over-) grootmoeder en -vader kinderen waren. Een mooi voorbeeld van hoe cultuureducatie ingezet kan worden als middel om kernthema’s op een andere manier te laten beleven.

Oktober 2021

Wat fijn dat we weer begonnen zijn en er al een heleboel inspirerende en CMK gerelateerde cultuurlessen hebben plaats kunnen vinden op de basisscholen van de gemeente Zuidplas!

Een greep uit de activiteiten en projecten waarbij maatwerk en – cultuureducatie als middel – het doel is;

• Begin september zijn een flink aantal docenten gestart met het volgen van de online training van Dramacoach waarbij zij inspiratie kregen om drama te gebruiken bij de Kinderboekenweek.
• Leerlingen van boven- en middenbouw van diverse scholen bezochten onder schooltijd de theatervoorstelling ‘Kruistocht in Spijkerbroek’ door jongerentheater Quint.
• De Rehobothschool in Moerkapelle sluit met hun cultuurlessen aan bij het thema van de Kinderboekenweek en geven de jongste leerlingen een verdiepende ervaring met de voorstelling van Theater Deepdeep : Ik word….oppasser voor 1 dag. De midden- en bovenbouw bezoekt het Kinderboekenmuseum voor een les.
• Bij de Elimschool wordt ingezet op talentontwikkeling; de leerlingen worden op dinsdagen en donderdagen bij verschillende lessen geprikkeld om verschillende culturele disciplines te onderzoeken. Naast diverse workshops van vakdocenten vind er ook coaching plaats.
• De Sint Jozefschool bezocht met de midden- en bovenbouw de beeldentuin in Moordrecht om te leren over hun cultureel erfgoed. De jongste leerlingen halen het cultureel erfgoed in huis door het project Kleppers en Klompjes waarbij ze de liedjes van vroeger voor hun grootouders zingen.
• Het Kernthema ‘Communicatie’ en het cultureel erfgoed in de omgeving is waar het project ‘Schep je gedicht’ van kunstenaar in de klas Wiepkje Spoelstra op aanhaakte bij groep 5 en 6 van de meester Lallemanschool. Na het maken van een eigen velletje papier, schreven de leerlingen onder de bevlogen begeleiding van Wiepkje een uniek gedicht.
• Bij de Nessevliet wordt schoolbreed aandacht besteed aan onder andere drama, muzieklessen van muziekschool MOZ-art en beeldende vorming.
• Een jongetje dat zeer gevoelig is voor geluiden –  is het onderwerp bij hoorspel ‘Harry’ waarbij de kleuters van de Wingerd en van de Nessevliet geluiden maakten en deze vervolgens om leerden zetten in zelfbedachte tekens. Wiepkje Spoelstra nam haar accordeon mee en bracht ook drama in het spel.

Tot slot was de projectweek voor het Voortgezet Onderwijs ‘Ontdek de Zuidplas’ een groot succes voor zowel leerlingen, de verschillende lokale culturele aanbieders en docenten.

Foto’s dansschool Fabia:

Augustus 2021

Binnenkort openen de scholen hun deuren weer na de vakantieperiode..

Wij hopen op een rijk cultureel schooljaar waarbij we de leerlingen weer mogen verrassen, inspireren en doen verwonderen over hun eigen kwaliteiten middels cultuureducatie! Ondertussen zijn we achter de schermen druk met het maken van planningen voor lessen, coaching en activiteiten op locatie. CMK3 is van start gegaan en we hopen dat de docenten misschien al wat gelezen hebben in de boeken ‘Leren van Kunst’ die wij vanaf april hebben rondgebracht? Onze doelen zijn helder en we hopen dat virusdeeltjes geen roet in het eten gooien.

Eén van die doelen is het betrekken van de leerlingen van het voortgezet onderwijs bij het lokale cultuur aanbod zoals beschreven in de hernieuwde cultuurvisie van de Zuidplas.                                    In dit kader is er met hulp van Stichting Cultuurvijver een projectweek ontwikkeld waarbij nauw samengewerkt wordt met de twee voorgezet onderwijs scholen in Nieuwerkerk a/d IJssel; de Thorbecke en het Comenius en culturele aanbieders in en om de gemeente Zuidplas. Denk hierbij onder andere aan muziekschool MOZ-Art, Fabia Dansschool en de jongerentheater Quint. Onder de naam ‘Ontdek de Zuidplas’ starten zo’n 225 jongste leerlingen van beide scholen hun schooljaar 2021-2022 met een programma waarbij diverse workshops gevolgd kunnen worden op het gebied van verschillende culturele disciplines. Zo kan er worden gedanst, muziek gemaakt op ‘olievaten’, gefotografeerd in het mooie Hitland, de Beeldentuin in Moordrecht kan worden bezocht, er zijn rondleidingen in de Steenovens en er kan in de bibliotheek in dorpshuis de Batavier met VR brillen worden gewerkt aan een virtueel ontwerp en tot slot kunnen jonge toneelspelers in spe dramalessen volgen. Dit alles met als doel om de jongeren van de Zuidplas nieuwsgierig en enthousiast te maken naar de mogelijkheden om bijvoorbeeld ook na schooltijd hun talenten te ontwikkelen.

De workshops vinden plaats in de gehele week vanaf 13 september.

April 2021

In de gemeente Zuidplas zijn de basisscholen al een aantal jaren bezig om met CMK de cultuureducatie een stevig fundament te geven in het onderwijs. Docenten die opgeleid kunnen worden tot ICC’er (Intern Cultuur Coördinator), inspiratiemiddagen, teamtrainingen, coaching in de klas en diverse workshops en projecten hebben hier aan bijgedragen. Ondanks de uitdagingen op deze weg (de pandemie) waardoor er minder mogelijk is, hopen wij in het komend schooljaar weer verder te kunnen bouwen. Op1 juli 2021 start alweer de 3e periode van de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK).

Hier volgt het persbericht:

Extra impuls voor cultuureducatie in het primair onderwijs

Regio Midden-Holland ontvangt van het Fonds voor Cultuurparticipatie voor de komende vier jaren wederom een financiële bijdrage voor Cultuureducatie met Kwaliteit. Hiermee kan het cultuuronderwijs op de scholen in Gouda, Waddinxveen, Zuidplas, Bodegraven-Reeuwijk en Krimpenerwaard een extra impuls krijgen. Het plan ‘Cultuureducatie Verrijkt je kijk!’ dat namens de 5 gemeenten door Cultuureducatiegroep is ingediend bij het landelijke Fonds voor Cultuurparticipatie is goedgekeurd.

Cultuureducatie met Kwaliteit heeft als doelstelling om kinderen te laten profiteren van goed cultuuronderwijs waarin ze plezier hebben en belangrijke vaardigheden leren. Waarom? Omdat kinderen zich dankzij goed cultuuronderwijs ontwikkelen tot creatieve en kritische volwassenen die klaar zijn voor de uitdagingen van de 21e eeuw. Om dit te bereiken bevordert Cultuureducatie met Kwaliteit de samenwerking tussen scholen en culturele instellingen, ondersteunt het de deskundigheid van leerkrachten en vakdocenten en draagt Cultuureducatie met Kwaliteit bij aan het ontwikkelen van doorlopende leerlijnen en 21e-eeuwse vaardigheden. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het organiseren van inspiratiedagen en trainingen voor het onderwijs en culturele organisaties en kunstenaars. Ook is er deze periode aandacht voor het verbinden van binnen- en buitenschoolse cultuureducatie om daarmee de culturele omgeving dichter bij de kinderen te brengen. Daarnaast is er extra aandacht voor scholen die nog niet meedoen aan het subsidieprogramma en is het doel om gelijke kansen voor alle kinderen te realiseren waarbij zij hun culturele en creatieve vaardigheden kunnen ontwikkelen.

November 2019

Wat blijft hetzelfde en wat verandert er in het nieuwe landelijk curriculum wat betreft cultuureducatie:

Steeds meer scholen in de Zuidplas kiezen ervoor om door middel van een teamtraining of coaching hun kennis te bevorderen wat betreft cultuureducatie. Hierbij wordt inzichtelijk gemaakt hoe je cultuureducatie kan inzetten als middel. Diverse culturele disciplines worden ingezet om verdieping en betekenis te geven, onder andere bij verschillende kernthema’s die behandeld worden gedurende het schooljaar, wereldoriëntatie methodes en de sociaal emotionele ontwikkeling. Doel: Meer samenhang; Cultuureducatie komt er niet bij, het geeft kwaliteit.

• Zo werd de Gideonschool in Nieuwerkerk a/d IJssel begin dit schooljaar gecoacht door Carla Vis, en verdiepen zij momenteel hun kennis wat betreft de discipline muziek met lessen op maat verzorgd door MOZ-Art.
• De docenten van de Keijzerschool en de Wingerd hebben zich laten inspireren door Dramacoach.
• en de docenten van de Eendragt te Zevenhuizen en het complete team van de Prins Willem Alexanderschool in Nieuwerkerk hebben een training gevolgd over procesgericht werken die verzorgd werd door Wiepkje Spoelstra en Heleen Vlietstra

Interesse in coaching/een training op uw school? Klik hier.

Vanuit Cultuureducatie met Kwaliteit zijn een flink aantal geïnteresseerde scholen in de regio Midden-Holland inmiddels blij gemaakt met het spel ‘jullie kunnen het ook’ van Dramacoach om meer met drama te doen in de klas!

April 2019 

De Inspiratiedag op 10 april werd goed bezocht door docenten uit de regio Midden-Holland.              Er waren diverse interessante workshops te volgen en Frank van den Oetelaar sprak over                   21th century skills; Hoe kunnen we het onderwijs hierop afstemmen?                                                  Een aantal punten die aan bod kwamen:

• Als kinderen vanaf nu alleen nog maar digitaal zullen navigeren is ons onderwijs daar dan voldoende op ingesteld?
• Hoe gaan we om met het veelvuldig gebruik van mobieltjes? Ons referentiekader met de herinnering aan de tijd dat er nog geen mobieltjes waren, ten opzichte van dat van kinderen: zij kennen deze tijd niet. Hoe kunnen we proberen zonder oordeel te kijken en kinderen leren hier verantwoord mee om te gaan? Bijvoorbeeld door het trainen van de impulscontrole: leren omgaan met de piepjes van de telefoon.
• Bronnenonderzoek: kinderen in een vertrouwde omgeving (school) laten oefenen met het ophalen van informatie uit internet; nieuwsbronnen onderzoeken: clickbait, nepnieuws, Facebook en Instagram.
• De mogelijkheden van augmented reality met betrekking tot cultuureducatie maken nieuwsgierig: bijvoorbeeld virtueel het oude Rome binnenlopen met de klas, live in een orkest aanwezig zijn, de anatomie van het menselijk lichaam bestuderen, en Edbot (educational robot) een virtuele assistent die de leerling helpt leren en die je eindeloos vragen kan stellen en nooit zal zeggen ‘dat heb ik je toch al 100 keer uitgelegd!?’

Februari 2019

Vanuit CMK worden er voor de basisscholen in de Zuidplas verschillende trainingen en inspirerende bijeenkomsten georganiseerd om de kennis van de leerkracht op het gebied van cultuureducatie te bevorderen. Zojuist is de uitnodiging voor de jaarlijkse inspiratiemiddag naar de scholen verstuurd. Thema: “21-eeuwse vaardigheden en cultuur onderwijs” 

• Datum: Woensdag 10 april 2019
• Tijd: 14.00 – 17.15 uur
• Locatie: Cultuurhuis Garenspinnerij te Gouda

Op het programma staan diverse workshops en Frank van den Oetelaar zal een inleiding geven.

Voor de basistraining Procesgerichte Didactiek door Karin Kotte hebben verschillende docenten zich ingeschreven. De training vindt plaats op 19 februari bij Stichting Vonk in Cultuurhuys de Kroon te Waddinxveen.

Januari 2019

Ook dit jaar zijn er weer diverse mogelijkheden om de cultuureducatie op uw school te verdiepen en te verankeren. Op dit moment zijn we in gesprek met een aantal scholen die hier gebruik van willen maken. De wens van de school is hierbij leidend. Daarnaast is er op 19 februari een basistraining procesgericht werken aan docenten in het basisonderwijs en op 10 april aanstaande vindt er weer een Inspiratiedag plaats, gratis te bezoeken voor alle docenten van scholen in de Zuidplas die meedoen in het cultuurprogramma. Het programma en informatie over de workshops die te volgen zullen zijn volgt binnenkort.

Zie de foto’s : Docenten leven zich uit tijdens de teamtrainingen! Hier wordt het CMK budget duurzaam ingezet. Wees er snel bij zo lang de mogelijk er is om hier gebruik van te maken.

December 2018

Vanaf schooljaar 2017-2018 kan er gekozen worden voor een cultuureducatie verdiepingstraject. Doel: cultuureducatie verankeren en vakoverstijgend inzetten. Een aantal scholen hebben inmiddels gebruik gemaakt van de subsidie die hiervoor beschikbaar is vanuit de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit. Zo heeft het docententeam van de Openbare basisschool Prins Willem Alexander een training gekregen van Dramacoach. Bij deze training heeft het team onder meer zelf dramalessen gemaakt met behulp van het boek ‘Jij kan het ook’. Op de Keijzerschool heeft poppenspeelster Carla Vis geholpen bij het maken van een poppenvoorstelling. Ook op het gebied van muziek is coaching mogelijk vanuit CMK. Vanaf januari 2019 kan er op het gebied van beeldende vorming een teamtraining Procesgerichte Didactiek verzorgt worden op school. Voor alle CMK-projecten is aansluiten bij de wens van de school het startpunt. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met cultuur coördinator Heleen Vlietstra.

September 2018

28 september inspiratiemiddag Parkvilla, Alphen aan den Rijn. Jelle Jolles, hoogleraar Neuropsychologie, sprak over de waarde van cultuureducatie voor ‘het leren’. Nieuwsgierigheid stimuleren. Om te willen weten hoe iets zit. Om te willen leren. Op álle vlakken. Om door middel van drama, dans, beeldende vorming, muziek, literatuur en cultureel erfgoed; ál die mooie verschillende invalshoeken van beleving, ook bijvoorbeeld de zaakvakken (taal en rekenen) interessant en uitdagend houden. Cultuureducatie om het aanpassingsvermogen bij veranderingen te vergroten. Risico (leren) durven nemen, overschrijden van grenzen om je horizon te verbreden. Out of the box. Cultuur opent de wereld en helpt de samenleving te begrijpen. Wat is jouw plekje, hoe kijkt een ander? Laten we allemaal, groot en klein, altijd blijven spelen en experimenteren. Het is een wisselwerking.

April 2018

Op 18 april vindt er  weer een Inspiratiemiddag plaats.                                                                                   Mark Mieras, de landelijk bekende wetenschapsjournalist zal een inspirerende lezing geven.     Tevens zijn er voor de basisschooldocenten weer gratis interessante workshops te volgen.

Datum: Woensdag 18 april 2018

Tijd: 14.00 – 17.15 uur

Locatie: Cultuurhuis Garenspinnerij, Turfsingel 34, Gouda

Thema van deze middag is:

Hoe kan je in jouw klas met de diverse disciplines binnen cultuuronderwijs vakoverstijgend aan de slag?

Zie ook de YouTube link hieronder.

December 2017

November 2017

Alle scholen binnen de gemeente Zuidplas zijn nu aangesloten bij het Cultuureducatie programma. Ook de Sint Jozef school! 

November 2017

Hieronder vindt u de flyer over de vervolgregeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 

Oktober 2017

Een toelichting op bovenstaande flyer:

Vervolgregeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020

In de gemeente Zuidplas wordt al veel aan cultuureducatie gedaan. Sinds schooljaar 2017-2018 is iedere school in de gemeente Zuidplas betrokken bij het reguliere cultuureducatieprogramma en worden een aantal richtlijnen al verwezenlijkt.

Scholen worden steeds zelfstandiger, bijvoorbeeld in het formuleren van hun vraag. Steeds vaker wordt gevraagd om maatwerk. Wat dan ontstaat is een dialoog waarbij naar aansluiting wordt gezocht tussen het culturele veld en de thema’s die het onderwijs aandraagt. Bijvoorbeeld dramaworkshops bij een Kanjerdag of beeldende workshops rondom de viering van het 350-jarig bestaan van een historisch gebouw in de dorpskern.

Daarnaast zijn er op steeds meer scholen gediplomeerde Intern Cultuur Coördinatoren actief. Ook aan de nieuwe ICC-cursus, die zal starten in november, doen weer een aantal docenten mee.

We gaan dus verder op deze weg!

Met Alphen ad Rijn als penvoerder trekt de regio Midden-Holland de komende periode samen op om de cultuureducatie te verdiepen, te verankeren en te verbreden. Hier is een plan van aanpak uitgekomen waarbij we zoveel mogelijk van elkaars kennis en expertise willen leren.

Drie speerpunten:

– Implementatie, verdieping en ontwikkeling van het curriculum voor het leergebied kunstzinnige oriëntatie, met het doel doorgaande leerlijnen te verankeren in het onderwijs.

– Inhoudelijke deskundigheid versterken van leraren, vakdocenten en educatief medewerkers op het gebied van cultuureducatie.

– Versterken van de relatie van de school met de culturele en sociale omgeving, met het doel de kunstzinnige en culturele ontwikkeling van leerlingen te bevorderen.

Hoe wordt je een CMK school:

• Extra inzet van de ICC-er (dus naast de normale uren) die o.a. het cultuurplan beheert en zorgt voor verankering in het schoolplan.
• Betrokkenheid van alle teamleden en directie
• Beschikbaarheid van de docent tijdens de cultuureducatielessen (vanwege ‘coaching on the job’)
• Beschikbaarheid van het team voor gezamenlijke training (1 dagdeel) en een inspiratiemiddag (1 dagdeel).
• Het uitnodigen van culturele partners voor gastlessen of excursies, passend bij de doorgaande leerlijn Cultuureducatie.
• Een financiële bijdrage aan de scholing die naar eigen invulling geïnvesteerd wordt aan culturele activiteiten.

Omschreven in een stappenplan, waarin een aantal stappen al door iedere school wordt gezet, wordt duidelijk wat het einddoel binnen één schooljaar zou kunnen zijn. 

Stap 1 Wij maken kennis met elkaar, verkennen de actualiteit én de behoeften van de school.

Stap 2 Wij verzorgen een teamtraining op de school

Stap 3 Wij bekijken samen welke onderdelen van jullie cultuuronderwijs een impuls nodig hebben zodat we daarmee aan de slag kunnen.

Stap 4 De verankering van hetgeen we doen, leggen we vast in het schoolplan

Stap 5 Tot slot kijken we terug op de resultaten en bepalen hoe we verder gaan.

In de Zuidplas wordt momenteel bij een aantal scholen met een gediplomeerd  ICC-er geïnventariseerd waar de behoefte ligt qua ‘coaching on the job’.

Dit traject vindt kan in combinatie met het reguliere cultuureducatieprogramma ingezet worden, zodat ze elkaar versterken.

Februari 2017

Inspiratiemiddag Drama 15 MAART 2017

Op woensdagmiddag 15 maart om 13.30 – 16.15 uur vindt er weer een nieuwe Inspiratiemiddag plaats in het cultuurhuis Garenspinnerij te Gouda. 

Voor de scholen die meedoen aan de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (dit zijn op 1 na álle scholen van de gemeente Zuidplas) is deze middag gratis bij te wonen!

Onlangs is per mail een uitnodiging naar alle deelnemende scholen verzonden. Inschrijven kan via de contactpersonen in deze brief.

Door middel deelname aan verschillende workshops kunnen basisschooldocenten ideeën, tools en kennis bijeen sprokkelen om in hun eigen lessen direct enthousiast met de discipline Drama aan de slag te gaan.

Er kan een keuze worden gemaakt uit de volgende workshops:

• Drama toepassen in de onderbouw

• Drama toepassen in de middenbouw

• Drama toepassen in de bovenbouw

• Drama inzetten als middel met aandacht voor de sociale vaardigheden

• Drama en jeugdliteratuur

• Presentatietechnieken

November 2016

17 November jl. vond de tweede, en tevens -verdiepings-, bijeenkomst voor de workshop 21th Century Skills plaats.   In de Garenspinnerij te Gouda werden de deelnemende aanbieders uit Gouda, Zuidplas en de regio door Frank van den Oetelaar begeleid in hoe zij hun aanbod 21th Century proof kunnen maken. 

De aanbieders werden gestimuleerd om zich bewust te worden van de keuzes die je maakt als ontwerper van lessen.   Welke vaardigheden wil je in welke leerarrangementen aan bod laten komen?  Daarbij speelt kenniscontructie een belangrijke rol. Dat wil zeggen; het actief bezig zijn met informatie vergaren, toepassen en evalueren. De eigenaar van het brein construeert nieuwe kennis bij oude kennis.  Daarbij is ‘vak’overstijgend werken een vereiste.  En werken vanuit het kind. Laat het zichzelf evalueren en bedenken wát het wil leren. Waar wil hij zich in ontwikkelen?

Om te kijken of een workshop 21th century proof is, wordt een coderingsschema gehanteerd waarmee in deze bijeenkomst mee geoefend is.

Workshops die 21th century proof zijn, zullen in de toekomst een markering krijgen op deze website. 

http://www.21stcenturyskills.nl

Juli 2016

Nieuw: een online waarderingsformulier waar een terugkoppeling kan worden gegeven door de leerkracht over de workshops waar aan deelgenomen is door de leerlingen. Kijk onder de menuoptie contact. 

Maart 2016

In het Cultuurhuis Garenspinnerij in Gouda vond vandaag de workshop 21th Century Skills plaats, georganiseerd voor de aanbieders in Gouda en de gemeente Zuidplas.

Hoe kan je als aanbieder van cultuureducatie inspelen op een snel veranderende samenleving waarbij de nadruk meer op kennis komt te liggen? Waarbij andere vaardigheden belangrijk zijn en nieuwe media een grote rol speelt in het dagelijks leven. Door deze workshop, gegeven door Frank van den Oetelaar, werden de deelnemers op een inspirerende manier aan het denken gezet.

Visie en missie 21st century skills

Maart 2016

Voorstellingen De Zuidplas Story

…het verhaal van Romeo en Julia, vertaald naar de Zuidplas anno 2016…

Meer info bij Moz-Art

Schoolvoorstellingen:
Donderdag  16 juni 10.45 en 13.30 uur
Vrijdag          17 juni 10.45 en 13.30 uur.

Locatie:  Ontmoetingscentrum, Bospolderstraat 10, Nieuwerkerk aan den IJssel
Prijs:        5,- per kind

Deze voorstelling is naar wens te combineren met de workshop de Zuidplasstory die onder schooltijd aangeboden wordt. 

9 Maart 2016

Eindpresentaties en uitreiking certificaten Intern Cultuur Coördinatoren Gouda en Zuidplas

“Net gewerkt en dan de cursus.. maar áltijd blij naar huis!”

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Met veel enthousiasme presenteerden vanmiddag de eerste groep ICC cursisten uit Gouda en de gemeente Zuidplas, in het bijzijn van de schooldirecteuren, hun cultuureducatieplannen. Cursusleidster Karin Kievit van het Kunstgebouw overhandigde vervolgens het certificaat Intern Cultuur Coördinator aan de trotse deelnemers.

Als ICC’ers  zullen zij binnen hun school de cultuureducatie vorm gaan geven zodat dit nog meer ingebed raakt als waardevol onderdeel van het curriculum.

Gedurende de cursus zijn de docenten binnen hun school op onderzoek uitgegaan; Wat wordt er op school al aan cultuureducatie gedaan?  Welke docenten/ouders en misschien ook wel leerlingen kunnen ingezet worden die bijvoorbeeld een muzikaal of beeldend talent bezitten?  Hoe geven we, binnen de school, vorm aan een doorlopende leerlijn Beeldende Vorming of Muziek?  

Met humor en visuele input ter illustratie, zoals een klein spel of een pakkend attribuut, vertellen de docenten gepassioneerd hun verhaal. Ook de knelpunten worden besproken; Er wordt al heel veel aan cultuureducatie gedaan op school, maar:  hoe wordt het één geheel? Visie, inventarisatie, beleid uitstippelen en zichtbaar maken dat er steeds meer aan cultuur wordt gedaan (tentoonstellingen, op de website, Facebook, nieuwsbrief). Het combineren van vakken: bijvoorbeeld culturele disciplines aan zaakvakken koppelen om tijdwinst en maximale reflectie te behalen.  Al deze punten kwamen aan bod.

Met deze nieuwe aanjagers van cultuur binnen de school, het rijke aanbod van de aanbieders binnen de gemeente Zuidplas en in samenwerking met cultuurcoördinator Heleen Vlietstra worden steeds meer bouwstenen gelegd voor een nog duurzamere culturele voedingsbodem voor een flink aantal leerlingen.

Komend schooljaar zal er een nieuwe cursus starten waar gratis aan deelgenomen kan worden!

 

Januari 2016 

Inspiratiedag Muziek 2016 : Workshops Bodypercussie, liedbegeleiding (gitaar) en muziek voor de onder-, midden- en bovenbouw. Enthousiaste deelnemers en inspirerende vakdocenten Muziek maakte deze dag tot een groot succes!

Een kleine beeldimpressie:

 Inspiratiedag Muziek

Op woensdagmiddag 20 januari 2016 kunnen basisschooldocenten van de gemeenten Zuidplas en Gouda kosteloos inspirerende muziekworkshops volgen! Voorwaarde is dat de school meedoet aan de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit.

Doel van deze middag is: de leerkrachten handvatten bieden om direct enthousiast met muziek in de les aan de slag te kunnen.

Locatie: Cultuurhuis Garenspinnerij te Gouda

Tijd: 13.30 – 16.15 uur.

Aanmelden kan via het aanmeldingsformulier zoals toegezonden aan de school.

Voor meer informatie: Heleen Vlietstra, Cultuurcoördinator gemeente Zuidplas

Oktober 2015

Cultuurwaaiers voor alle klassen in de gemeente Zuidplas!

Uitreiking Cultuurwaaier door cultuur-wethouder Rik van Woudenberg op 12 Oktober 2015 aan basisschool de Eendragt in Zevenhuizen. In de komende weken zullen de waaiers op alle scholen worden verspreid.

Artikel Hart van Holland

 

0ktober 2015

Kunstwerken maken op een uniek stukje cultureel erfgoed van de gemeente Zuidplas!

De groepen 7 en 8 van de PWA bezochten eind september en begin oktober 2015 de Steenovens van Hitland en gingen aan het einde van de middag naar huis met twee prachtige zelfgemaakte kunstwerken!